Công thái học (tiếng anh: Ergonomics) là một bộ môn khoa học nghiên cứu về khả năng và giới hạn của con người. Sau đó, áp dụng phương pháp học này để cải thiện các sản phẩm, các nhà thiết kế phải đảm bảo những sản phẩm đó mang đến sự thoải mái tối ưu cho người sử dụng.
Contents
Tìm hiểu kĩ hơn về công thái học
Nguồn gốc Ergonomics
Công thái học được đã tồn tại từ thời các công cụ nguyên thủy và phát triển từ những năm 40.
Từ đầu thế kỷ XX đến trước chiến tranh thế giới thứ II: Thời kỳ áp dụng triệt để chủ nghĩa Taylor và các ứng dụng kỹ thuật nhằm nâng cao tối đa năng suất và cường độ lao động. Tuy nhiên hệ thống này không hiệu quả vì đã bóc lột sức sản xuất đến cùng kiệt, làm mất khả năng tái sản xuất. Hơn thế nữa nó đã đi ngược lại với mục đích nhân đạo của lao động, đảm bảo sức khoẻ và phát triển nhân cách hài hòa trong lao động của Ecgônômi.
Từ thế chiến thứ II đến cuối thế kỷ XX: giai đoạn phát triển các nghiên cứu liên ngành nhằm tìm kiếm các phương tiện tối ưu hơn cho hoạt động của con người, đồng thời tìm ra những giới hạn về khả năng của họ. Với phương châm kết hợp khéo léo các khoa học kỹ thuật với khoa học về con người và hoạt động lao động, nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế của các hoạt động lao động và sản xuất, rút ngắn khoảng cách giữa lý thuyết với thực tế. Với đòi hỏi cấp bách phải “làm cho công việc phù hợp với con người”.
Những năm đầu thế kỷ XXI: Nghiên cứu hoàn thiện Ergonomic/ Yếu tố con người nhằm tạo ra những phương tiện tối ưu cho con người được thực sự vui chơi giải trí trong thời gian nhàn rỗi để phục hồi sức sản xuất…
Công thái học là gì? Ergonomic là gì?
Công thái học (hay môn học về yếu tố con người, tiếng Anh: Ergonomics, phiên âm Ecgônômi) là một môn học về khả năng, giới hạn của con người. Từ đó có thể tăng khả năng và tối ưu hóa điểm mạnh của con người, hay để bù trừ khiếm khuyết, để bảo vệ điểm yếu. Hiểu đơn giản, công thái học là khả năng tương tác với các sản phẩm của con người trong môi trường làm việc của họ. Từ đó, đưa ra hướng thiết kế các sản phẩm phù hợp và giảm bớt sự khó chịu, tăng năng suất lao động.
Ví dụ: Gần đây trên thị trường sản xuất ra nhiều loại ghế công thái học, được nghiên cứu giúp người ngồi lên có cảm giác thoải mái nhất có thể, tránh mỏi cơ, giảm thiểu các căn bệnh xương khớp.
Ứng dụng của công thái học
Ta có thể thấy các công dụng lợi ích khi ứng dụng công thái học. Gần đây, nhiều nhà đầu tư đã chú trọng áp dụng công thái học vào sản xuất sản phẩm của mình, để đem lại trải nghiệm thoải mái nhất cho khách hàng.
Một số ứng dụng trong thiết kế nội thất văn phòng mà không thể không kể đến là:
- Cung cấp tính linh hoạt: Công cụ làm việc hoặc nội thất văn phòng chứa đựng nhiều yếu tố như sở thích, mục tiêu và khả năng của người lao động.
- Đảm bảo sử dụng hợp lý: Thiết kế nên hữu ích cho người dùng, giúp người dùng làm việc hiệu quả hơn.
- Đơn giản và trực quan: Thiết kế nội thất thẩm mỹ nhưng dễ sử dụng.
- Giảm thiểu rủi ro: Sản phẩm nên giảm thiểu rủi ro không mong muốn và hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến người lao động.
- Đảm bảo ánh sáng tốt: Ánh sáng tốt, không khí trong lành… là những thứ không nên bỏ qua trong môi trường làm việc. Vì những điều này giúp người lao động cảm thấy thoải mái, nhờ đó phấn chấn và hứng khởi hơn khi làm việc.
Lợi ích khi áp dụng công thái học vào môi trường làm việc
- Tăng năng suất lao động: So với việc áp dụng ghế bar chân sắt thì ghế công thái học sẽ hỗ trợ con người có những tư thế tốt nhất, tạo cảm giác thoải mái góp phần tăng hiệu quả làm việc.
- Bảo vệ sức khỏe nhân viên: Công thái học giúp giảm thiểu các bệnh về xương khớp như là đau đầu, đau mắt, đau lưng, mỏi cổ, gai cột sống, đau khớp cổ tay, …
- Thể hiện sự quan tâm đến từng cá nhân trong công ty: Nhân viên sẽ tập trung vào công việc và cống hiến hết mình cho công ty có sự chăm chút, quan tâm thông qua những vật dụng được cung cấp, trang bị cho nhân viên. Từ đó văn hóa công ty, doanh nghiệp được nâng cao.
Các vật dụng công thái học nên áp dụng cho văn phòng của bạn
Ghế công thái học sẽ góp phần quan trọng trong việc khắc phục những tư thế sai cách
- Có thể điều chỉnh lưng ghế để phù hợp với dáng người của bạn, miễn là lưng bạn được tựa vào lưng ghế.
- Đệm ngồi không quá cứng, thoải mái dù phải ngồi lâu.
- Có thể điều chỉnh lưng ghế để phù hợp với dáng người của bạn, miễn là lưng bạn được tựa vào lưng ghế.
- Khác với ghế xoay văn phòng giá rẻ, ghế xoay Ergonomic phù hợp với các chuyển động xoay, với các vật mà bạn không phải nâng, chịu lực.
- Phần dưới lưng ghế cong, giúp cột sống của bạn duy trì đường cong chữ S tự nhiên.
Bàn công thái học có thể điều chỉnh được độ cao mong muốn
- Người dùng có thể thay đổi theo chiều cao, chiều dài lưng của từng cá nhân, và đặc biệt nếu ngồi nhiều mỏi lưng có thể chuyển sang đứng làm việc một chút, tất cả chỉ bằng một nút nhấn.
- Phương pháp giảm cân hiệu quả không tốn nhiều công sức. Viện Y tế Quốc gia Mỹ cho biết trong 1 giờ, trung bình một người nặng 77kg đốt 206 calo khi đứng, so với 134 calo khi ngồi, “theo starstanding.org”. Bằng cách thay thế việc đứng bằng việc ngồi sáu giờ một ngày, một người nặng 65 kg sẽ tiêu tốn thêm 54 calo mỗi ngày.
- Ngồi lâu sẽ ảnh hưởng tới cột sống, vì thế thỉnh thoảng nên đứng lên và đi lại giúp lưu thông mạch máu và cũng giảm các bệnh về xương sống. Hoặc, đơn giản chỉ cần đứng đó máu huyết cũng được lưu thông phần nào.
- Một nghiên cứu cho thấy, những người thay thế thời gian ngồi bằng cách đứng, trung bình 66 phút mỗi ngày trong 4 tuần, đã cải thiện tâm trạng. Với 71 – 87% cảm thấy thoải mái và tràn đầy sinh lực, khỏe mạnh hơn, tập trung và có năng suất hơn. Điều thú vị là, khi trở lại làm việc ngồi như cũ, tâm trạng xấu đi.
Lưu ý khi đứng nhiều cũng gặp phải những vấn đề
- Đứng lâu sẽ gây đau, mỏi chân vì tạo áp lực hông, đầu gối và bàn chân.
- Gây giãn các tĩnh mạch máu khi bạn đứng quá lâu.
- Muốn khỏe mạnh hay giảm cân hiệu quả phải kết hợp cả các bài tập thể thao
- Luân phiên thời gian đứng và ngồi, khi mới bắt đầu chỉ nên đứng trong thời gian ngắn, mỗi ngày sau tăng thêm thời gian.
Chuột công thái học giúp cổ tay hoạt động trong tư thế tự nhiên
- Cải thiện tư thế, vị trí nắm tay tự nhiên hơn, có thể giúp bạn giảm căng cơ.
- Khi làm việc bên máy tính, chúng ta thường gây áp lực lên các gân và dây thần kinh chạy qua mặt dưới cổ tay. Có thể giảm áp lực quá mức bằng cách đỡ bàn tay ở một góc thích hợp.
- Các chuyển động lặp đi lặp lại có nghĩa là sự căng cơ lặp đi lặp lại. Chuột công thái học được thiết kế tốt đảm bảo di chuyển ít hơn và do đó ít mệt mỏi hơn.
Định nghĩa Ergonomics là lĩnh vực khoa học nghiên cứu những khả năng và hạn chế của con người. Bằng cách áp dụng phương pháp học hỏi này để cải tiến sản phẩm, các nhà thiết kế nên đảm bảo rằng những sản phẩm đó mang lại trải nghiệm người dùng tối ưu. Hãy áp dụng các phương pháp công thái học để bảo vệ sức khỏe cũng như xương khớp.
