Nguồn vốn là yếu tố quan trọng nhất đi công ty ra đời và đi vào hoạt động. Vốn được hình thành từ rất nhiều nguồn khác nhau. Trong đó, vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu luôn là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư. Tất cả các thông tin của hai loại vốn này sẽ được triluat.com làm rõ qua bài viết dưới đây.
Contents
Vốn điều lệ là gì?
Vốn điều lệ được hiểu là tổng giá trị tài sản mà các thành viên hoặc cổ đông đã cam kết góp trong một thời hạn nhất định và được ghi vào Điều lệ công ty. Tất cả mọi người trong tổ chức kinh doanh phải đảm bảo sử dụng nguồn vốn hiệu quả và thực hiện đúng quy định đã nêu trong hợp đồng.
Tài sản đem ra góp vốn có thể tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau như tiền, vàng, ngoại tệ, các quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất,… Các tài sản có thể định giá bằng đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ khác có thể tự do chuyển đổi.
Vốn chủ sở hữu là gì?
Bên cạnh các khoản đầu tư của doanh nghiệp thì nguồn vốn chủ sở hữu có vai trò quan trọng không kém trong việc duy trì và phát triển công ty. Đây là hình thức vốn được hình thành do các chủ sở hữu và các thành viên tham gia góp vốn không cần phải cam kết thanh toán. Vốn chủ sở hữu được tính bằng mức chênh lệch tổng tài sản của công ty trừ đi nợ phải trả.
Ngoài cổ đông, vốn chủ sở hữu cũng có thể được nhận tài trợ từ nhiều nguồn khác như khoản thặng dư vốn cổ phần, khoản chênh lệch sau khi đánh giá lại tài sản, các khoản biếu, tặng,… Sự tăng giảm vốn chủ sở hữu phản ánh hiệu quả hoạt động và sử dụng nguồn vốn của công ty. Trong trường hợp doanh nghiệp ngừng hoạt động hoặc phá sản, nguồn vốn chủ sở hữu được ưu tiên trả nợ trước, phần còn lại sẽ chia đều cho các cổ đông theo tỷ lệ góp tương ứng.
>>> Tham khảo thêm: Kế toán thuế là gì? Nhiệm vụ và công việc của kế toán thuế
Sự khác nhau giữa vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu
Vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu đang là hai yếu tố quan trọng cấu thành nên nguồn vốn của doanh nghiệp. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người nhầm lẫn giữa hai khái niệm này. Phần tiếp theo của bài viết, triluat.com sẽ liệt kê các tiêu chí giúp bạn phân biệt vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu.
Về bản chất
Vốn điều lệ là khoản tài sản mà chủ thể đưa vào công ty với mục đích góp vốn để làm chủ công ty đó (trường hợp đóng góp 100% vốn) hoặc đồng sở hữu (trong trường hợp không hoàn toàn góp hết số vốn). Thông qua tỷ lệ phần trăm góp vốn để tiến hành phân chia quyền lợi cũng như trách nhiệm về các rủi ro phát sinh trong quá trình doanh nghiệp hoạt động.
Vốn chủ sở hữu là phần tài sản đã thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp đã bao gồm vốn điều lệ và phần lợi nhuận thu được từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty. Nguồn vốn này không cần phải cam kết thanh toán như những nguồn vốn khác.
Ai là người sở hữu?
Vốn điều lệ thuộc quyền sở hữu của các nhà đầu tư, thành viên, tổ chức đã góp hoặc cam kết góp vốn vào doanh nghiệp. Vốn điều lệ có ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động kinh doanh cả công ty.
Vốn chủ sở hữu thuộc quyền quyết định của nhà nước, các tổ chức, cá nhân tham gia góp vốn. Ngoài ra, các cổ đông mua và nắm giữ cổ phiếu cũng là chủ sở hữu. Khi là người sở hữu nguồn vốn, bạn sẽ được quyền quyết định phân bổ các nguồn lực sao cho hợp lý và hoạt động kinh doanh đạt hiệu suất cao nhất.
Cơ chế hình thành và nghĩa vụ nợ của vốn
Vốn điều lệ được tổng hợp từ các nguồn tài sản do các thành viên đã cam kết góp trong thời hạn nhất định không thấp hơn hai năm và được ghi rõ trong quy định công ty. Vì nguồn vốn do các thành viên cam kết đóng góp đảm bảo năng lực kinh doanh với đối tác nên nó có nghĩa vụ thanh toán các khoản nợ của doanh nghiệp.
Trong khi đó, vốn chủ sở hữu được hình thành dựa vào phần góp vốn của nhà nước, các nhà đầu tư hoặc một phần lợi nhuận. Do vậy, vốn chủ sở hữu không phải là các khoản nợ và doanh nghiệp không cần có nghĩa vụ thanh toán.
Ưu và nhược điểm của từng loại vốn
Vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu là hai loại hoàn toàn trái ngược nhau. Vì vậy, các doanh nghiệp cần tìm hiểu thật kỹ để tránh bị nhầm lẫn. Mỗi loại vốn sẽ có ưu và nhược điểm riêng phù hợp từng hình thức và hiệu quả sử dụng khác nhau.
Vốn điều lệ
Đây là loại vốn buộc phải có đủ đầu tiên để tiến hành thành lập doanh nghiệp. Vốn chủ sở hữu mang lại nhiều quyền lợi cho doanh nghiệp. Cụ thể nó có những ưu điểm như sau:
- Vốn điều lệ giúp xác định phần trăm tỷ lệ đóng góp của từng thành viên tham gia. Từ đó có thể phân định quyền lợi cũng như trách nhiệm của các cổ đông một cách hợp lý và công bằng nhất.
- Khi công ty giải thể, căn cứ vào số vốn đã góp để phân chia tài sản cho các thành viên tham gia sau khi đã trừ đi các khoản nợ của công ty.
- Vốn điều lệ là căn cứ đánh giá tình trạng của công ty, hiệu suất kinh doanh và khả năng phát triển so với đối thủ. Vốn điều lệ tăng đồng nghĩa với việc lòng tin của khách hàng đối với doanh nghiệp được củng cố.
Bên cạnh đó vốn thành lập doanh nghiệp cũng có những mặt hạn chế sau:
- Một số ngành nghề kinh doanh yêu cầu doanh nghiệp phải đạt mức vốn tối thiểu. Điều đấy sẽ làm cho công ty khó khăn trong việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh.
- Số vốn điều lệ quá nhiều hoặc quá ít cũng trở thành mối e ngại cho doanh nghiệp. Khi công ty thành lập với số vốn quá ít sẽ khó đi vào hoạt động, không tạo được sự uy tín với khách hàng và ngay cả ngân hàng không đủ lòng tin để cho công ty của bạn vay số tiền lớn. Ngược lại, khi bạn rót vốn ban đâu vào công ty quá nhiều sẽ có nguy cơ rủi ro và trách nhiệm pháp lý cao hơn.
- Công ty được thành lập nhờ vào nguồn vốn góp của các nhà đầu tư nên mọi quyết định cần phải được sự đồng ý của tất cả các thành viên tham gia.
- Vốn điều lệ cần được duy trì liên tục nhưng cam kết của các thành viên chỉ trong khoảng thời gian. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần có các biện pháp tăng cường và ổn định nguồn vốn.
Vốn chủ sở hữu
Tương tự như vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu cần bắt buộc phải có nếu muốn duy trì hoạt động sản xuất và kinh doanh. Loại vốn này mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như sau:
- Nếu vốn điều lệ cần phải huy động liên tục để duy trì công ty thì vốn chủ sở hữu được sử dụng lâu dài, không cần phải tìm kiếm nguồn vốn thường xuyên.
- Vốn chủ sở hữu không phải là các khoản nợ nên các doanh nghiệp không cần quan tâm đến việc trả lãi như các nguồn vốn khác. Điều này sẽ tiết kiệm một lượng lớn ngân sách của công ty.
- Chủ doanh nghiệp có thể chủ động sử dụng và đầu tư linh hoạt nguồn vốn mà không cần chờ sự đồng ý hay chịu bất cứ tác động nào.
Bên cạnh những lợi ích nổi bật, vốn chủ sở hữu cũng mang lại nhiều hạn chế:
- Chủ sở hữu doanh nghiệp không được hưởng toàn bộ lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh mà phải chia đều cho các cổ đông đóng góp.
- Chính chủ doanh nghiệp sẽ là người chịu toàn bộ mọi trách nhiệm về các khoản nợ cũng như các rủi ro phát sinh trong quá trình hoạt động.
>>> Tìm hiểu thêm: Cách tính khấu hao tài sản cố định chuẩn xác nhất 2022
Mối quan hệ giữa vốn điều lệ và vốn sở hữu
Tuy hai loại vốn này có những điểm khác biệt nhưng chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau, cùng hỗ trợ giúp công ty đi vào hoạt động, phát triển một cách hiệu quả. Mối liên hệ giữa vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ được thể hiện qua những điểm sau:
- Khi tăng vốn điều lệ, doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn cho hoạt động sản xuất kinh doanh làm doanh thu nhanh chóng. Sau đó, công ty sẽ trích một phần lợi nhuận thu được góp thêm vào nguồn vốn chủ sở hữu, giúp mở rộng quy mô.
- Vốn điều lệ lớn giúp doanh nghiệp tạo được sự uy tín giúp khách hàng đầu tư vào vốn chủ sở hữu ngày càng nhiều hơn. Nhờ đó, doanh nghiệp sẽ thu hút được nhiều nhà đầu tư cam kết góp vốn mở rộng quy mô.
Vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu có vai trò quan trọng, bổ sung và hỗ trợ với nhau để doanh nghiệp có thể vận hành và phát triển. Hy vọng với bài viết Trí luật đã giúp bạn phân biệt hai loại vốn này để sử dụng phù hợp và hiệu quả nhất.
